شهرستان سرعين كه به داشتن چشمه هاي متعدد آبگرم معدني مشهور است، در 28 كيلومتري غرب شهر اردبيل واقع شده است. هر سال حدود 4 ميليون گردشگر از سراسر ايران براي بازديد و استفاده از اين چشمه ها به اين شهر سفر مي كنند. يكي از معروف ترين چشمه هاي آبگرم اين شهر گاوميش گلي است كه هميشه مملو از افرادي ست كه عقيده دارند، با شنا در چشمه هاي آبگرم، بيماريهاي مانند روماتيسم و بيماريهاي پوستي خود را تحت درمان قرار مي دهند. مي‌توانيد قبل از سفر، نسبت به اجاره و رزرو اقامتگاه در سرعين اقدام نماييد.
فاصله اين شهر از تبريز 230 كيلومتر و از تهران 619 كيلومتر مي باشد. ســرعـين در فـرهنگ لغت فـارسي به مـعـني سرچشمه مي باشد. در ادوار گذشته از اين منطقه به نام هاي ساري قيه٬ سارقين٬ سرائين و سرقين ياد مي شده است. متوسط حداكثر درجه حرارت هوا 25 درجه سانتي گراد و حداقل متوسط دماي آن 7/8¬ درجه سانتيگراد مي باشد. ميزان بارندگي ساليانه حدود 520 ميليمتر مي باشد. نظام حمل و نقل سرعين تابعي از سفرهاي گردشگري مي باشد و مهمترين واسطه حمل و نقل٬ اده اي مي باشد. شهر سرعين داراي مهمترين منبع اقتصادي منطقه مي باشد كه جاذبه هاي گردشگري اين شهر مي باشد.
جاذبه هاي گردشگري شهر سرعين آب هاي گرم اين شهر و طبيعت زيباي سبلان مي باشد كه عامل اصلي در جذب توريست مي باشد . از لحاظ كشاورزي محصولات بعمل آمده در منطقه سرعين اعم از ميوه جات (سيب٬ گلابي٬ آلوچه٬ آلوچه وحشي٬ گيلاس٬ زردآلو و گردو) و حبوبات و غله (سيب زميني٬ گندم٬ جو٬ عدس٬ لوبيا٬ شلغم وغيره) است و بيشتر به مصرف مردم شهر و روستاهاي منطقه مي رسد. آبگرم سبلان سرعين ، آبگرم بش باجلار سرعين ، آبگرم گاوميش گلي سرعين ، دهكده صخره اي باستاني ويند كلخوران ، تپه باستاني آناهيتا و پيست اسكي آلوارس از جمله مناطق و جاذبه هاي گردشگري اين استان هستند. لازم بذكر است اين شهر به علت چشمه‌هاي آبگرم فراوان شهرت يافته است. در ادامه به معرفي مكان هاي گردشگري اين شهر زيبا مي پردازيم:
آبگرم گاو ميش گلي
آبگرم گاو ميش گلي در شهر سرعين وجود دارد كه ارتفاع آن 1940 متر از سطح دريا است و داراي آبدهي 140 ليتر در ثانيه مي باشد. اين آبگرم داراي استخري روباز به مساحت 400 متر با عمق 130 سانتي متر كه به صورت دائمي و جوشان در جريان است كه دماي آب در حوض آن 46 درجه سانتي گراد است.
درگذشته آب گاوميش گلي از سمت جنوب شرقي وارد نهري مي شد و به فاصله 150متري آسيابي را مي گردانيدند كه اين آسياب در آن ايام از گرانبهاترين آسياب هاي آذربايجان به حساب مي آمده زيرا بر خلاف آسياب هاي ديگر آب آن در زمستان يخ نمي زده و در تمام 12 ماه سال كار مي كرده است.
آب گاوميش گلي ترش مزه بيرنگ و كمي بودار است . آب گاو ميش گلي به علت داشتن تركيب كلروبي كربنات سديم و كلسيم براي درمان بيماري هاي عمومي، بيماريهاي سيستم حركتي و بيماري هاي زنان، خنازير و بيماري هاي قلبي و نيز تقويت عمومي بدن مفيد است.
روستاي آلوارس سرعين، روستايي ۳ هزار ساله
اگر با ماشين شخصي به سرعين سفر كرديد پيشنهاد مي كنم قبل از آنكه بخواهيد سفر خود را به پايان برسانيد، سري به قسمت جنوبي اين شهر بزنيد تا با بهشتي به نام روستاي الوارس بيشتر آشنا شويد.روستاي آلوارس در ۱۲ كيلومتري غرب سرعين قرار گرفته و به عنوان يكي از زيباترين روستاهاي استان اردبيل بين مردم و حتي مردم بومي اردبيل معروف است. اين روستا قدمتي ۳ هزار ساله دارد و در گذشته عشاير شاهسون براي چراندن دام هاي خود به اين روستا مي آمدند.
آب و هواي اين روستا در مقايسه با شهر سرعين سرد تر است پس هواي خودتان را داشته باشيد چرا كه اين روستا در دامنه كوه سبلان قرار گرفته و سرد شدن هوا در اين محدوده طبيعي به نظر مي آيد. اگر به اين روستا سر زديد، سعي كنيد ديدن چشمه معروف آلوارس يعني چشمه مين بلاغ را از دست ندهيد. چرا كه علاوه بر جذابيت هاي طبيعي كه مين بلاغ دارد مي توانيد در اين چشمه خوشمزه ترين و ناياب ترين نوع از ماهي غزل آلا را امتحان كنيد. البته اگر بتوانيد آن را تهيه كنيد، چرا كه مردم بومي اردبيل هميشه در خريدن اين ماهي از مسافران پيشي مي گيرند.
روستاي آلوارس در فصل بهار زيباترين چهره خود را به مسافران و مردم اردبيل نشان مي دهد و به قول معروف، رويايي ترين تصويري كه در ذهن خود از يك روستاي جذاب داريد را مي توانيد در ارديبهشت ماه آلوارس براي خود تداعي كنيد. چرا كه در اين فصل و با شكوفه زدن گل هاي بهاري جذابي مانند گل شقايق، گل ختمي و لاله هاي سرح مي توانيد براي دقايقي هم كه شده خود را مسافر بهشت بدانيد.
در نزديكي روستاي آلوارس يك مجتمع تفريحي وجود دارد كه مسافران و علاقمنداني كه دوست دارند زمان بيشتري را در اين روستا بگذرانند مي توانند با ورود به اين مجتمع از امكاناتي مانند پيست هاي اسكي، دوچرخه سواري و يا ديگر امكانات آن استفاده كنند.
آب گرم سبلان
مجتمع آبدرماني سبلان به عنوان بزرگترين آبدرماني خاورميانه در داخل شهر سرعين واقع شده و با امكانات و استخرهاي متعدد سرپوشيده و حوضچه هاي جكوزي، سوناي خشك و بخار، دوش ها و وان هاي انفرادي متعدد، خدمات پزشكي و درماني مجزا براي مردان و زنان، پاركينگ اختصاصي و ساير امكانات آماده ارايه خدمات به مسافران است.
زيربناي آن هفت هزارمترمربع و در دو طبقه مجزا جهت پذيرايي و سرويس دهي براي دويست مرد و زن احداث شده است. بهره برداري از آبگرم سبلان در سال 1374 صورت پذيرفت. اين مجتمع داراي سه استخر سرپوشيده (دو استخر عمومي براي زنان و يك استخر عمومي براي مردان)، چهار واحد سوناي خشك، دو واحد سوناي بخار، حوضچه هاي آب سرد، دوشهاي آب سرد و گرم، واحد جكوزي، بخش فيزيو تراپي ،بوفه و سالن انتظار مي باشد.
تپه هاي آناهيتا
يكي از جاهاي ديدني سرعين كه اتفاقا مكاني باستاني و تاريخي است، تپه ي باستاني آناهيتا است. بر اساس كاوش هايي كه در اين منطقه صورت گرفته، قدمت اين تپه به واپسين سال هاي هزاره ي اول و همچنين هزاره ي دوم ميلاد مي رسد. در اين مكان باستاني وسايلي هم پيدا شده كه بر روي قدمت و وجاهت تاريخي اين مكان صحه مي گذارند.
همچنين در اين تپه از دوره هاي مختلفي مثل ايلخان ها، قراقويونلوها، سلجوقيان و آق قويونلوها آثار مختلفي پيدا شده است. درباره ي تپه ي آناهيتا اين نكته گفتني است كه اين منطقه جايگاه عالمان ديني زرتشتي بوده است.
آبگرم بش باجيلار
يكي از قديمي ترين آبگرم هاي سرعين آبگرم بش باجيلاراست كه در قديم به دره لر سويي معروف بوده است. وجه تسميه نام آن به علت جوشيدن آبگرم از پنج مظهر در محل چشمه بوده كه آن پنج خواهر يا همان بش باجيلار به زبان تركي نام گرفته است. آب اين مجتمع از 5 دهنه چشمه فوق الذكر و پمپاژ مقداري از آب گاوميش گلي تأمين مي شود كه آبدهي آنها روي هم رفته 13 ليتر در ثانيه و به صورت دائمي و جوشان است.
دماي آب بش باجيلار در حدود 35 درجه با ظاهري كدر، كمي ترش مزه و كمي بودار است كه تركيب آن از نوع كلر و بيكربنات سديم و گرم است. از آبگرم بش باجيلاركه به لحاظ گنجايش دومين آبگرم شهر سرعين محسوب مي شود و براي درمان بيماري هاي عمومي و تسكين دردهاي عصبي و مفصلي استفاده مي شود.
اين مجتمع داراي استخر بزرگي به مساحت 288 متر مربع با عمق 120¬140 سانتي متر، تعداد 6 دوش انفرادي اجباري با ديوارهاي كوتاه قوسي شكل16، دوش عمومي در مقابل دوش هاي انفرادي، سوناي خشك و بخار هر كدام يك واحد، 6 واحد جكوزي در قسمت غربي استخر، خدمات پزشكي و درماني و پاركينگ به عنوان دومين آبگرم شهر سرعين محسوب مي شود.
روستاي آتشگاه
در فاصله‌ي چند كيلومتري از شمال شهرستان سرعين، روستايي كهن و تاريخي به نام «آتشگاه» كه به نام «آغ مام» نيز شهرت يافته است، وجود دارد كه به دليل حضور تپه‌ي باستاني و معابد و آتشكده‌هاي كهن در كنار طبيعت سرسبز و زيبا و حضور بارگاه «امامزاده عبدالله»، بسيار ديدني و جذاب است. در اين روستاي تاريخي آثار و نشانه‌هايي از معبد و آتشكده‌اي كهن وجود دارد كه از آن به نام «آتشكده‌ي آذرفريق» ياد مي‌شود. اين اثر تاريخي روي تپه‌اي باستاني قرار دارد كه متاسفانه در عصر حاضر تنها ويرانه‌هايي بيش از آن باقي نمانده است. جالب است بدانيد كه روايات و اسناد متعددي در مورد اين اثر تاريخي وجود دارد و به نظر مي‌رسد كه در دوران مختلف بويژه در زمان حكومت ساسانيان، يكي از مراكز مهم و ارزشمند دين زرتشت بوده است. در زير تپه غاري وجود دارد كه به نام «كهل لر» شهرت يافته و با وجود باز بودن برخي از ورودي‌هاي آن، كسي به داخل آن نمي‌رود. بازديد از اين تپه‌ي باستاني و آتشكده‌ي كهن، خالي از لطف نخواهد بود.
آبدرماني قهوه سويي
مجتمع هتل و آبدرماني قهوه سوئي امكاناتي نظير سوئيت، آپارتمان‌هاي يك‌خوابه و دو‌خوابه و سه‌خوابه و واحدهاي VIP، واحدهاي اقامتي به تعداد ۲۹ عدد با ظرفيت حداكثري ۱۶۰ نفر مي‌باشد.از امكانات ديگر اين مجموعه آب درماني ميتوان به يك رستوران مدرن به ظرفيت ۳۲۰ نفر،حمام و سرويس بهداشتي (ايراني و فرنگي)، تورهاي سياحتي درون شهري و برون شهري و … اشاره نمود.
آبگرم قهوه سويي به‌علت دارا بودن كلر بيكربناته كلسيك گازدار كه داراي رسوبات آهن هستند، آب بسيار گرمي مي‌باشد.مقدار سيليس موجود در آبگرم قهوه سويي بسيار زياد است.
به همين جهت براي تسكين دردهاي مفصلي موثر مي‌باشد و حمام كردن در آن حس خوب و آرامش‌بخشي را به همراه دارد.آب اين آبگرم براي درمان بيماريهاي سيستم حركتي (درد دست و پا) و بيماريهاي عصبي بسيار مفيد است.
دره گلستان
دره گلستان يا قزل گل لر(آبگيرهاي طلايي) يكي از زيباترين دره هايي است كه در 19 كيلومتري سرعين قرار دارد. دره گلستان كه به آن دره آلوارس هم مي گويند از دره هاي شرقي سبلان است كه علاوه بر زيبايي و سرسبزي اش، زيستگاه كبك و قوچ و بز نيز هست.علت نام گذاري دره گلستان به دليل وجود چمنزارها و گلزارهاي زيادي است كه به خاطر وجود چشمه هاي پرآب و يخچال هاي طبيعي در اين دره به وجود آمده است.نام ديگر اين دره ، دره آبگيرهاي طلائي است كه به خاطر وسعت آبگيرهايش به اين نام شهرت يافته است .
آبشار ورگه سران
دامنه هاي سبلان پر از دشت هاي سرسبز و خرم است و آبشار ورگه سران يكي از بكرترين نقاط ديدني اين دامنه‌ها. آبشار ورگه سران در روستايي به همين نام و در شمال سرعين قرار گرفته. در دره و تنگه طبيعي اين روستا چشمه‌هاي معروف و پرآب زيادي معروف به قيرخ بولاخ يا چهل چشمه وجود دارد كه در اثر برخورد آب آنها با صخره‌ها آبشاري ديدني به وجود آمده. اينجا جايي است كه ميتوان در زير سايه درختانش در سكوت دره ها به آرامش رسيد.
روستاي شايق
از ديگر روستاهاي زيبا با طبيعتي چشم‌نواز و آب‌وهوايي مطبوع، روستاي شايق است كه در هفت كيلومتري غربي شهرستان سرعين اردبيل، قرار دارد. اين روستا، عنوان بزرگترين روستاهاي شهرستان سرعين را به خود اختصاص داده است كه مي‌تواند به يكي از جاذبه‌هاي گردشگري در اين منطقه از كشور تبديل شود. مسير دسترسي به «پيست اسكي آلوارس» از اين روستا با استفاده از جاده‌ي «روستاي آلوارس» فراهم شده است و گردشگران مي‌توانند پس از بازديد از ناحيه‌ي زيبا، به روستاي آلوارس و پيست اسكي نيز مراجعه كنند. وجه تسميه اين روستا به «شايق» به دليل حضور طايفه‌اي به نام شايقي در اين منطقه و در حدود ۲۵۰ سال پيش است. تماشاي طبيعت زيبا و استنشاق آب و هواي مطلوب در اين روستاي كهن در كنار بازديد از تپه‌هاي «زال تپه سي» و «كلك لر تپه سي» براي مسافران جالب و هيجان‌انگيز خواهد بود.
زمان مناسب براي مسافرت به شهر سرعين
در هر فصلي سفر به سرعين كيف خودش را دارد اما اگر بخواهيم حد وسط همه ي سلايق را در نظر بگيريم، بهترين زمان براي سفر به سرعين و ديدن جاذبه هاي آن، در روزهاي آخر فصل بهار و همچنين فصل تابستان است. اگر با سرما هم مشكلي نداريد، مي توانيد پاييز و يا اوايل زمستان هم به اين منطقه سفر كنيد.
منبع : مجله چتراتا