به جرات ميتوان گفت كه اكو كمپ تحولي بزرگ و قابل احترام در صنعت گردشگري است. امروزه حفاظت از محيط زيست يكي از بزرگترين دغدغه‌هاي مردم جهان است. كتاب‌ها، فيلم‌هاي مستند، مقاله‌ها و سمينارهاي مختلفي در سراسر دنيا براي افزايش آگاهي مردم درباره مسايل زيست محيطي بوجود آمده است. آشكارترين و ساده‌ترين توضيح براي اين سوال كه اكو كمپ چيست؟ اين است كه اكو كمپ‌ها اقامتگاه‌هاي سنتي و پرطرفدار ميان مسافران هستند.
اكو كمپ در واقع حضور در طبيعت به زيباترين شكل ممكن است. ساخت اقامتگاه‌هايي محبوب كه كمترين آسيب را به طبيعت و منطقه بومي وارد ميكند. برپايي اكو كمپ با استفاده از مصالح بومي كمترين ميزان دي‌اكسيد كربن را توليد ميكند. اكو كمپ بافت سنتي منطقه و طبيعت را از بين نمي‌برد، پوشش گياهي و جانوري حفظ مي‌گردد و پسماندها مديريت و تفكيك شده و در طبيعت رها نمي‌شوند. در واقع با ساخت اكو كمپ‌ها كمترين آسيب چه از لحاظ زيست محيطي و چه از لحاظ آداب و رسوم و سنت متوجه منطقه مي‌شود. هدف اصلي از برپايي اكو كمپ احترام به طبيعت است.
مسافران و طبيعت‌گرداني كه در اكو كمپ‌ها اقامت دارند بيشترين لذت را از سفر خود مي‌برند. تجربه شب ماني در محلي بكر به دور از هياهوي شهري، لذت آشنايي با زندگي پيشينيان، چشيدن غذاها و تجربه پخت نان‌هاي محلي، تجربه شنيدن موسيقي و ديدن رقص‌هاي محلي و آشنايي با فرهنگ و آداب و رسوم بوميان و… شايد اينها كمترين دلايل براي حضور در اكو كمپ‌ها باشند. پس ميتوان گفت اگر اهل طبيعت‌گردي هستيد و از تاريخ لذت ميبريد اقامت در اكو كمپ‌ها مي‌تواند تجربه‌ايي شگفت‌انگيز براي شما باشد.
اكوكمپ هاي به چه اشكالي هستند؟
همانطور كه اشاره كرديم، اكوكمپ ها نوع ويژه اي از اقامتگاه هاي بومي و سنتي محسوب مي شود. علاوه بر بومي بودن و پيروي از قوانين طبيعت، اكوكمپ ها در منطقه اي خاص و بكر با چشم اندازهايي فوق العاده قرار گرفته اند.
به طور خلاصه مي توانيم بگوييم اكوكمپ ها به شكل هاي گوناگوني نظير اقامتگاه هاي بوم گردي، خانه هاي سنتي و بومي، خانه هاي گنبدي، كلبه هاي چوبي و ... ، چادرهاي عشايري، خيمه يا اتاقك هايي ساده با تزئينات ويژه هستند. ميتوانيد براي سفر به اعماق بكر طبيعت، با رزرو و اجاره كلبه ، زيبايي هاي سفر خود را دوچندان كنيد. تزئينات و طراحي پياده شده در انواع اكوكمپ ها با رعايت احترام به طبيعت و همچنين استفاده از فرهنگ و آداب و رسوم مردمان منطقه اي است كه اكوكمپ در آن قرار دارد. علت اصلي رعايت آداب و رسوم هاي محلي علاوه بر جذب هرچه بيشتر توريست ها و مسافران، اين است كه بسياري از اكوكمپ ها در مناطق مختلف توسط بوميان همان مناطق اداره مي شود.
يك اكوكمپ خوب چه ويژگي هايي بايد داشته باشد؟
قرارگيري در طبيعت و مكاني بكر و جذاب
اكوكمپ ها به شكل خانه هاي بومي، سوئيت هاي مختلف، خيمه ها و چادرهاي سنتي هستند.
اكوكمپ هاي هر منطقه معمولا توسط اهالي و بوميان همان منطقه اداره مي شوند.
علاوه بر رعايت آداب و رسوم در طراحي اكوكمپ ها، از ميهمانان نيز مطابق با آيين و رسوم بومي همان منطقه پذيرايي مي شود!
اكوكمپ‌ها معمولاً به گونه‌اي طراحي ميشوند كه ميزان توليد دي‌اكسيدكربن را به حداقل برسانند.
اكوكمپ‌ها معمولاً از مواد بومي منطقه ساخته ميشوند.
اكوكمپ‌ها معمولاً از انرژي سبز براي تأمين انرژي مورد نياز خود بهره‌مند مي‌گردند، كه در اين ميان، انرژي خورشيدي از پركاربردترين آن‌هاست.
اكوكمپ‌ها به طور كامل پسماندهاي خود را مديريت مي‌كنند.
اكوكمپ‌ها در حفاظت از طبيعت ، پوشش‌هاي گياهي و گونه‌هاي جانوري مشاركت فعال و مؤثر دارند.
تاريخچه اكوكمپ در ايران
ايجاد نخستين اكوكمپ ها در ايران، تقريبا به يك دهه قبل باز مي گردد. زماني كه اكوكمپ ها هنوز به اندازه امروز معروف و محبوب نبودند. جالب است بدانيد، نخستين اكوكمپ هاي ايران، اكثرا در اطراف شهر اصفهان تشكيل شدند.
بعد ها باتوجه به رونق و استقبال گردشگران داخلي و خارجي از اكوكمپ ها ايران، اين پديده تبديل به يكي از پرطرفدارترين حوزه هاي گردشگري ايران در زمينه اقامت هاي بوم گردي شد.
از مهم ترين مزيت ها و ويژگي هاي اكوكمپ ها اين است كه در سال هاي اخير باتوجه به افزايش درخواست ها براي استفاده از اين خدمت اقامتي و بوم گردي، در حال حاضر اكثر اكوكمپ ها ايران، به صورت رسمي زير نظر سازمان ميراث فرهنگي مي باشند. به همين خاطر مي توانيد به راحتي اكوكمپ مورد علاقه تان را در هر نقطه از ايران از طريق سايت چتراتا انتخاب و رزرو كنيد. ميتوانيد قبل از سفر با رزرو و اجاره اقامتگاه بوم گردي خود، از مسافرت خود لذت ببريد.
مي دانيد كه ايران جز 5 كشوري است كه بيشترين تنوع طبيعي را دارد؟؟ موقعيت جغرافيايي ويژه و 4 فصل بودن ايران، در كنار وجود انواع پوشش هاي گياهي سبب ايجاد اين جايگاه ويژه براي ايران شده است. حال، در كنار اين تنوع گسترده طبيعي، وجود فرهنگ ها، اقوام و سنت ها متفاوت، ايران را تبديل به گزينه اي شگفت انگيز براي ايجاد انواع اكوكمپ ها با ويژگي ها و قابليت هاي گوناگون كرده است. از اكوكمپ هاي كويري گرفته و تا اكوكمپ هاي كوهستاني، همگي در ايران قابل دسترسي مي باشند.
معرفي بهترين اكوكمپ هاي ايران
اكو كمپ شهداد: ستاره لوت
در ميانه كوير لوت، مرتفع‌ترين هرم‌هاي ماسه‌اي دنيا قدعلم كرده‌اند كه حتي لوكس‌ترين آسمان خراش‌هاي امروزي در برابر عظمت اين شهر سرتعظيم فرود مي‌آورند؛ اين پديده منحصر به فرد كه در اثر فرسايش باد و آب در حدودبيست هزار سال قبل ايجاد شده، كلوت‌هاي شهداد ناميده مي‌شود.اين كلوت‌ها در كنار منظره‌ي گندم بريان، مخروط آتشفشاني كواترنر، پهنه‌هاي شني مواج و بزرگترين نبكاهاي جهان كه از جذاب‌ترين نقاط در دشتلوت كرمان محسوب ميشوند، دلايلي محكم براي احداث اكو كمپكوير لوت بود.اكو كمپ كوير لوت، در ۱۲۰ كيلومتري شهر كرمان و ۳۴ كيلومتري كلوت‌هاي شهداد قرار دارد. پس از ۱۵كيلومتر رانندگي در جاده شهداد-نهبدان، وارد جاده‌اي آسفالت شده كه به اكو كمپ شهداد منتهي مي‌شود، مي‌رسيم. در ابتداي ورود بانخلستاني زيبا كه با اندكي دخل و تصرف انساني، تعدادي سازه چادري در دل خود جايداده است، مواجه ميشويم. پس از پذيرش در يكي از اين چادرها، براي رفع خستگي به سمت اقامتگاه خود حركت مي‌كنيم و در طي مسير با سازه‌هايي جذاب كه همان اقامتگاه‌هاست،روبرو ميشويم. اين سازه‌ها از سقفي شيب‌دار، كه توسط ستون‌هايي چوبي مهار ميشوند،يك چادر، كه ديوارهاي سازه را تشكيل مي‌دهد، ساخته شده‌اند. هرچه قدر كه اين سازه‌ها از بيرون شبيه به يك بناي سنتي به نظر مي‌رسند، از نظر دكوراسيون داخلي با طراحي لوكس خود، ما را شگفت زده خواهند كرد. درون هر چادر، تخت‌هايي چوبي، آشپزخانه‌اي مجهز و يك سرويس بهداشتي طراحي شده است كه تمام نيازهاي گردشگران را در طي سفرمرتفع مي‌سازد.
اكو كمپ مشكين شهر (ملك سويي)
در دامنه سرسبز سبلان در مجاورت ۸۰۰ متري آبشار گورگور و آبگرم ملك سويي كه از معروفترين جاذبه هاي شهرستان مي باشد كه در حال حاضر فاز اول كمپ عشايري دورنا مشتمل بر: سوئيت هاي اقامتي، رستوران و چايخانه سنتي، امكانات اقامت در آلاچيق عشايري، اسب سواري، دوچرخه سواري و اجراي موسيقي زندۀ عاشقلر به بهره برداري رسيده است. اگر به اكوكمپ مشكين شهر سفر كرديد؛ مي توانيد از پل معلق مشكين‌شهر كه طويل ترين پل معلق خاورميانه است، ديدن كنيد. بازديد از اين پل بخاطر ارتفاع آن از سطح زمين و برخي ويژگي هاي ديگر بسيار پر طرفدار است.
اكوكمپ مشكين شهر در شهرستان مشكين شهرِ استان اردبيل واقع شده كه پس از ورود به مشكين شهر اگر ۱۸ كيلومتر به سمت ييلاق ملك سويي حركت كنيد به اكو كمپ مشكين شهر (ملك سويي ) ميرسيد.
اكو كمپ كويري متين آباد
اكو كمپ كويري متين آباد در ۲۵ كيلومتري جنوب نطنز و ۶۰ كيلومتري جنوب شرقي شهر كاشان قرار گرفته است. اين اقامتگاه در ابتداي رمل هاي شني بزرگ كوير “پشت ريگ” در جنوب درياچه نمك “مسيله” و در نزديكي قلعه “كرشاهي” احداث شده است. اين منطقه گردشگري، نخستين اكو كمپ ايران است كه با هدف توسعه گردشگري پايدار و حفاظت از زيست بوم منطقه ساخته شده است. برادران “اشرف واقفي” كه اصالتا از اهالي نطنز هستند، در سال ۱۳۸۵ به فكر ساخت اين اكو كمپ افتادند تا مسافران كوير افسونگر، شبي را در اين منطقه به صبح برسانند. در اكو كمپ كويري متين آباد ابتدا فقط اقامت در چادرهاي بومي صورت مي گرفت. با افزايش شمار گردشگران ورودي به اين منطقه، كاروانسرايي به سبك قديمي و چند كومه گلي هم به اين مجموعه اضافه شدند. در سال ۲۰۱۴ ميلادي، سازمان ملل (UN DESA) اين اكو كمپ را به عنوان يكي از ۱۸ سايت گردشگري مطرح جهان كه در زمينه هاي اكوتورستي فعاليت مي كنند، انتخاب كرد. در سال ۲۰۱۵ نيز جايزه صلح و محيط زيست دكتر تقي ابتكار به اين مكان تعلق گرفت. متين آباد كمپ مجهزيست كه در آن هرچه نياز داشته باشيد، فراهم است. اين كمپ در همسايگي كوير مركزي كشور قرار دارد. به همين دليل با اقامت در آن، مي توانيد به گشت و گذار كويري بپردازيد. تماشاي رمل هاي بزرگ منطقه، تماشاي طلوع و غروب خورشيد از بلنداي آن ها، ديدن آسمان پر ستاره كوير و شتر سواري، خاطرات خوشي را در اين مكان برايتان رقم خواهد زد. چادرها و كومه هاي سنتي اين اكو كمپ، حمام و سرويس هاي جداگانه ندارند و مسافراني كه كومه و چادر را براي اقامت انتخاب مي كنند، بايد از توالت ها و حمام هاي تميز و مجهز عمومي اين مكان استفاده كنند.
اكو كمپ عشايري دورنا
در دامنه سرسبز سبلان و منطقه ييلاقي و نمونه گردشگري ملك سويي در فضايي به مساحت ۵ هكتار و با تركيب معماري سنتي آميخته با مدرنيته با استفاده از مصالح بومي و سنگي و با الهام از تاريخ و فرهنگ تركان آذري و عشاير شاهسون به گونه اي ساخته شده است كه كمترين آسيب را به محيط زيست و تنوع زيستي منطقه وارد آيد. وجود امكانات اقامت و استراحت متنوع به گردشگران اين امكان را خواهد داد تا بنا به سليقه و شرايط سنتي محل استراحت خود را تعيين نمايند. برخلاف اكو كمپ‌هاي كويري، كه بيشتر در فصول سرد سال طرفدار دارند، در اكو كمپ عشايري دورنا، فصل زمستان با ورزش‌هاي زمستاني و منظره كوه‌هاي پوشيده از برف و فصل تابستان با هواي خنك و جاذبه‌هاي منحصر به فرد، خيل عظيم گردشگران را به سمت خود جذب ميكند.
اكوكمپ ديلمان
اين اكو كمپ در شهرستان سياهكل در شرق گيلان با موقعيت جلگه اي در فاصله 15كيلومتري لاهيجان واقع شده است.طرح اكوكمپ بوم گردي در منطقه گردشگري ديلمان، در روستاي تالش، واقع در استان گيلان به عنوان مهمترين كمپ گردشگري كشور در منطقه اي بكر و در ارتفاعات 1800 متري افتتاح شده است و تا اواسط پاييز برپا خواهد بود.
منبع : مجله چتراتا