مساحت و موقعيت جغرافيايي استان گيلان
در اين مقاله قصد داريم شما را با موقعيت جغرافيايي و ميزان مساحت استان گيلان بيشتر آشنا كنيم ، پس با چترآتا همراه باشيد تا در اين مورد بيشتر بدانيد. براي رزرو و اجاره اقامتگاه در گيلان مي‌توانيد از طريق سايت چتراتا اقدام نماييد.
گيلان استاني در شمال و شمال غرب كشور و به مركزيت شهر رشت است . استان گيلان با مساحت 14 هزار و 700 كيلومتر مربع ، حدود 9/0 درصد از مساحت كل كشور را در برگرفته است .
اين استان از جنوب شرق با استان مازندران، از جنوب با استان قزوين ، از غرب با استان‌هاي زنجان و اردبيل و از شمال با كشور جمهوري آذربايجان داراي مرز مشترك است و ديگر اينكه بخش عمده‌اي از مرزهاي شمال شرق و شرق آن را نيز سواحل درياي خزر تشكيل مي‌دهد .
استان گيلان با مختصات جغرافيايي '34 ْ36 تا '27 ْ38 عرض شمالي و بين '34 ْ48 تا '36 ْ50 طول شرقي و با وسعت 13952 كيلومتر مربع ، 8/0 درصد از مساحت كشور ايران را تشكيل مي‌دهد .
اين استان بر اساس آخرين تغييرات در تقسيمات كشوري داراي 16 شهرستان ، 43 بخش ، 109 دهستان و 49 شهر است . نام‌هاي شهرستان‌هاي استان عبارتند از: املش، آستارا، آستانه اشرفيه، بندرانزلي، رضوان‌شهر، رودبار، رودسر، سياهْكَل، شَفْت، صومعه‌سرا، تالِش، فومَن، لاهيجان، لَنْگرود، ماسال و رشت كه همه آنها داراي مركزيني هم‌نام با شهرستان هستند . به جز هفت شهرستان املش، سياهكل، رودبار، شفت، فومن، صومعه‌سرا و ماسال، بقيه شهرستان‌هاي استان، در كنار دريا واقع شده‌اند .
استان ساحلي گيلان مانند استان مازندران با ديوارة عظيم البرز از بقيه سرزمين ايران، جدا شده است و محدودة جغرافيايي آن به واحد جغرافياي طبيعي جنوب درياي خزر تعلق دارد . سلسلة جبال البرز با ارتفاع متوسط 3000 متر، جلگه گيلان را در بر گرفته و در واقع همين رشتة كوه عامل سرسبزي استان گيلان است .
استان گيلان به لحاظ توپوگرافي داراي دو بخش تقريباً برابر و متمايز از يكديگر است. بخش هموار آن با نام جلگه گيلان و نيز با نام‌هاي جلگه‌هاي تالش و آستارا، نواحي شمال غرب، شرق و مركز استان را در بر گرفته است و عموماً سواحل دريا و مناطق آبرفتي رودهاي منتهي به دريا را شامل مي‌شود.
جلگه‌ها در استان گيلان از اهميت خاصي برخوردار مي‌باشند و به دو بخش جلگه شرقي و جلگه مركزي تقسيم مي‌شوند. جلگه شرقي به‌صورت نواري بين سواحل درياي خزر و دامنه‌هاي شمالي البرز غربي با وسعت اندكي واقع شده كه به‌صورت مستقيم تحت تأثير آبرفت‌هاي بسياري از رودخانه‌هاي ساحلي با خصوصيات سيلابي قرار گرفته است.
جلگه مركزي به شكل مثلث، در حدفاصل امامزاده‌هاشم، انزلي و چمخاله به‌صورت وسيع تشكيل شده است. مهم‌ترين عوامل مؤثر بر وسعت اين جلگه، عبارت‌اند از رسوب‌گذاري سفيدرود، تبخير شديد منابع آبي، وجود گسل كه باعث جدا شدن رشته كوه‌هاي غربي از رشته كوه‌هاي البرز شده و سبب حركات طبقات زمين به سمت شمال گرديده است و نيز عوامل ديگري كه در گذشته باعث پايين رفتن سطح آب درياي خزر گرديده است.
دشت به سرزميني نسبتاً هموار گفته مي‌شود كه دور تا دور آن را حصاري از كوهستان در بر گرفته است. مهم‌ترين دشت استان گيلان جواهر دشت است كه زيبايي‌هاي بي نظير و مناظر بكر آن هر بيننده‌اي را مسحور مي‌كند.
بخش ناهموار و كوهستاني گيلان نيز شامل رشته كوه‌هايي است كه از دره رود آستارا در شمال استان تا كوه‌هاي سماموس در شرق استان كشيده شده و خود شامل رشتة غربي (كوه‌هاي تالش، ماسوله و...) و رشتة شرقي (بخش غربي كوه‌هاي البرز) است.
اين ناهمواري‌ها نتيجة حركات كوهزايي اواخر دوران سوم زمين‌شناسي است. از قله‌هاي مهم ارتفاعات مذكور، مي‌توان به بكروداغ يا بغروداغ 3300 متر و ماسوله داغ به ارتفاع 3050 متر و به درفك كوه به ارتفاع 2705 متر اشاره كرد.
استان گيلان در قسمت غربي حوضة آبريز درياي خزر قرار دارد. سفيدرود با 11 شاخة اصلي و 10 شاخة فرعي از بزرگ‌ترين رودهاي حوضة آبريز درياي خزر است و جلگة مركزي استان محصول آبرفت همين رود است كه كشاورزي پر رونقي را موجب گشته است. به لحاظ آب و هوا، استان گيلان در منطقه‌اي كه آب و هواي خزري در آن حاكم است، واقع شده است.
آب و هواي گيلان
مجاورت با درياي خزر، وزش بادهاي محلي، ارتفاع و امتداد كوه‌هاي البرز غربي و تالش، جابجايي توده‌هاي هوايي شمالي و غربي و پوشش متراكم جنگلي، از مهم‌ترين عوامل مؤثر بر آب و هواي استان گيلان است. در استان گيلان انواع مختلف آب و هوا به شرح زير وجود دارد :
1 . آب و هواي معتدل مرطوب: اين آب و هوا مناطق جلگه‌اي و كوهپايه‌اي را در برمي‌گيرد، زمستان‌هاي معتدل، تابستان‌هاي گرم و مرطوب و بارندگي سالانه بين 1000 تا 2000 ميلي‌متر از ويژگي‌هاي اين نوع آب و هوا است.
2 . آب و هواي مرطوب كوهستاني: اين نوع آب و هوا ارتفاعات بيش از 1500 متر را در برمي‌گيرد و ويژگي آن داشتن زمستان‌هاي سرد و پربرف و تابستان‌هاي معتدل است.
3 . آب و هواي نيمه‌خشك: اين آب و هوا مساحت كمي از استان گيلان در محدوده شهرستان رودبار را در برمي‌گيرد و مهم‌ترين ويژگي آن بارش كم و خشكي هوا است. ميانگين ريزش جوي سالانه كمي بيش از 36 ميلي‌متر است.
وجود چنين ويژگي‌هاي اقليمي سبب شده است تا بين مناظر طبيعي، پوشش گياهي، حاصلخيزي خاك، زندگي جانوري، نوع معيشت، تراكم جمعيت، شكل بناها، تمدن مادي و فرهنگي استان گيلان با ديگر استان‌هاي ايران تفاوت آشكاري وجود داشته باشد.
امتداد رشته كوه‌هاي البرز در غرب و جنوب استان سبب شده است، آب و هواي استان گيلان، معتدل و در اكثر نقاط داراي رطوبت بالايي باشد و در واقع استان گيلان مرطوب‌ترين ناحيه كشور است. ميزان بارندگي در اين استان به بادهاي مرطوبي بستگي دارد كه در زمستان از شمال غرب، در بهار از شرق و در تابستان و پاييز از غرب مي‌وزند. اين بادها هواي مرطوب دريا را به سوي جلگه گيلان مي‌رانند و بر اثر برخورد اين توده‌هاي هوايي با توده‌هاي هواي مرطوبي كه از سوي درياي مديترانه به سوي درياي خزر مي‌آيند، بارندگي‌هاي فراوان و طولاني رخ مي‌دهد.
بيشترين ميزان بارش در اين استان به ترتيب در فصل پاييز، زمستان، تابستان و بهار رخ مي‌دهد. كم باران‌ترين ماه در استان گيلان تيرماه مي‌باشد، اما بارندگي زياد در شهريور ماه سبب شده است كه ميانگين بارش فصل تابستان نسبت به بهار بيشتر شده و در نتيجه بهار كم‌باران‌ترين فصل استان شناخته شود.
منبع: مجله چتراتا