آشنايي با آدب و رسوم شرق گيلان
در اين مقاله قصد داريم شما را با آداب و رسوم شرق گيلان بيشتر آشنا كنيم ، پس با چترآتا همراه باشيد تا در مورد اين آداب و رسوم بيشتر بدانيد .
معرفي استان گيلان
استان گيلان، از استان‌هاي شمالي ايران به مركزيت شهر رشت است.اين استان، از شمال به درياي خزر متصل بوده و داراي مرز آبي با كشورهاي حاشيه دريا مي‌باشد و از طريق آستارا نيز داراي مرز خاكي با جمهوري آذربايجان است ، از غرب به استان اردبيل، از جنوب به استان زنجان و قزوين و از شرق به استان مازندران محدود مي‌شود.
استان گيلان استاني با پيشينه فرهنگي است كه تاريخ هفت هزار ساله آن گواه اين واقعيت است. گيلان سرزمين جنگل و باران، سرزمين برنج و زيتون و نوغان بستر رودهاي خروشان آرميده در دامن پر مهر درياي مازندران سرشار از زيبائيها و ديدنيهاست . براي رزرو و اجاره اقامتگاه در گيلان مي‌توانيد از طريق سايت چتراتا اقدام نماييد.
گيلان كه در اوستا از آن به نام "وارنا" نام برده مي‌شود مركز باستاني اقوام مختلفي است كه معروف‌ترين آنان دو نوع گيل و ديلم هستند. يونانيان اين سرزمين را كادوسيان مي‌نامند. بعضي از محققين كادوسيان را از بومي‌هاي ايران قبل از آمدن آريايي‌ها به اين سرزمين مي‌دانند.
بنا به گفته دياكوئوف روسي قريب به سه هزار سال پيش، سرزمين‌هاي پر جنگل كاسپيان كادوسيان و گيلان (گيل‌ها) در شمال خاك ماد قرار داشته است. گيل‌ها به‌تدريج با كادوسي‌ها به‌صورت تيره واحدي درآمدند. گيل‌ها در دوره حكومت مادها نيز كاملاً مستقل بودند؛ كورش هخامنشي با كمك گيل‌ها دولت ماد را منقرض كرد.
مردم گيلان همواره مردمي آزاده بوده‌اند و در دوران مبارزات انقلاب اسلامي همگام با ديگر هموطنان در پيروزي آن تلاش كردند و در اين مسير حجت‌الاسلام شهيد سيد يونس رودباري را كه اولين شهيد نهضت انقلاب اسلامي بود تقديم كرد و در دوران جنگ تحميلي نيز گيلان با مجاهدت‌هاي سرداران و اميران توانست از فرزندان ديار خود تعدادي بالغ بر 8000 شهيد،2620 آزاده و 21200 جانباز تقديم نظام و انقلاب نمايد.
گويش گيلكي شامل زبان‌هاي تالشي و هرزندي و گوراني و گيلكي و مازندراني و برخي از زبان‌هاي تاتي و سمناني مي‌باشد و از ديدگاه تاريخي اين زبان‌ها به زبان پارتي (اشكاني) وابستگي دارند.
گيلكي با زبان پارسي ميانه نزديكي دارد و يكي از زبان‌هاي ايراني و يكي از شعب زبان پهلوي است كه درواقع به‌عنوان زبان مادري مردم گيلان محسوب مي‌گردد. گيلكي خود به چند شاخه تقسيم مي‌شود كه هرچه به‌طرف شرق و جنوب استان گيلان پيش برويم گويش‌ها با يكديگر اندكي اختلاف پيدا مي‌كنند .
شرق گيلان
شهرستان هاي سياهكل ، لنگرود ، املش و رودسر جز شهرستان هاي شرقي استان گيلان محسوب مي شوند .
اكثريت ساكن در اين شهرستان ها گيلك هستند و به عبارتي مي توان در مناطق كوهستاني و كوهپايه اي اين شهرستان ها گالش ها زندگي مي كنند .
گالش ها تيره اي ازقوم گيل هستند كه ساكنان اصلي كوهستانهاي شرق گيلان ( در مناطقي كه جنگلها كم پشت، سبزه زارانش وسيع و آماده براي چراي دامهاست ) هستند .اكثر گالشها داراي مذهب شيعه و گويش آنها گالشي است كه شاخه اي از زبان گيلكي با اين تفاوت كه در گويش گالشي واژه هاي زيادي از مادي و پهلوي دست نخورده باقي مانده است و از اين جهت پاكتر و سالمتر از گويش تالشي مي باشد .
شغل اصلي گالشها گله داري و تهيه فراورده هاي دامي از قبيل شير، ماست ،كره ،روغن و كشك است و در درجه دوم شاليبافي و پشم ريسي. اين تيره تا شصت سال پيش به زراعت و كشاورزي رغبتي نشان نمي دادند مگر در مساحتهاي بسيار محدود براي تامين پاره اي نيازمنديهاي غذايي خانواده .
تخصص اصلي گالشها در پرورش و تيمار دامهاي اهلي از قبيل گاو و گوسفند و بز و قاطر و سگ گله است. شهرت نيك آنان در امانت داري موجب گرديده است كه هر ساله گله داران جلگه نشين چارپايان اهلي خود را به آنان بسپارند. گالشها نيز در مقابل شرايط سنتي و مناسبي به تعليف و پرورش گله ها مشغول مي شوند.
گالشها ، قومي كه تاريخ نويسان قديم از آنها در جنوب درياي خزر بخصوص در شرق گيلان ياد كرده اند از اعقاب ساكنان اوليه گيلان مي باشند كه بر اثر حوادثي كه در گذشته دور در حوالي بحر خزر روي داد، به كوهستان رانده شده يا خود فرار كرده اند.
آنها مردمي هستند خوش اندام ، كمر باريك ، درشت استخوان و سفيد پوست با چشمان سياه يا قهوه اي روشن و نگاه كنجكاو و نافذ دارند. زن و مرد گالش، پر توان، سخت كوش و آماده براي انجام كارهاي سنگين و پر حوصله هستند. آنان بسيار مهربان و مهمان دوست و درروابط عاشقانه پايبند و وفادار هستند.در گذشته حتي المقدور از وصلت و پيوند سببي با تيره هاي غير گالشي پرهيز داشتند. اما امروزه به سبب بالا رفتن سن ازدواج و كسب تحصيلات عاليه دخترانشان، تعصبي براي وصلت با اقوام ديگر ندارند.
امروزه نيمي از جمعيت روستايي املش را گالشها تشكيل مي دهند واغلب آنها در كنار گاوداري به چايكاري و نوغانداري روي آورده اند. در دودهه اخير وضع رقت بار گالشها سر و سامان گرفته و آنهائيكه متمول ترگشته اند به سطح شهراملش مهاجرت نموده و بصورت كلوني هايي در بعضي از محلات املش(انارستان محله ،ميرزاآباد وسرچور) سكونت گزيده اند وضمن بدست گرفتن نبض اقتصاد شهر، بعضاً خود را به مشاغل اداري و دولتي وابسته نموده اند .
آداب و رسوم شرق گيلان
گيشه بري در شرق گيلان
در گيلان در مناطق مختلف مراسم گيشه بري با شيوه هاي خاصي انجام مي گيرد. در شرق گيلان، نهالي را كه از خانه پدر عروس كنده اند، همراهش مي كنند و اين نهال را عروس و داماد، با هم در خانه داماد مي كارند.
در بعضي از روستاهاي شرق گيلان، مادر عروس پاي خروسي را كه از مادر داماد گرفته، با رشته هاي رنگين ابريشمين به پاي مرغ مي بندد و آن مرغ وخروس را با عروس همراه مي كنند، تا در خانه داماد بند از پاي آن بر گيرند و...
براي مشاهده ادامه مطلب آشنايي با آدب و رسوم شرق گيلان كليك كنيد.