آشنايي با معروفترين آتشكده هاي ايران
مي توان گفت مهار آتش و چگونگي استفاده بهينه از آن يكي از مهمترين كشفيات بشر بود كه به تمدن و پيشرفت انسان سرعتي افسانه‌اي بخشيد.
شايد بتوان بيان كرد كه جهان به نوعي آتش را دوست دارند و در آغاز پرستش خداي خود، مايلند كه شمعي را روشن كرده و به ستايش نيكي‌ها بپردازند.
نيايشگاه زرتشتيان در جايگاهي به نام آتشكده انجام مي گيرد. گفته مي‌شود كه آتش در جاي خاصي از آن قرار دارد و مهمترين نيايش‌هاي ديني در آن و در برابر آتش انجام مي‌گيرد.
نكته جالبت در مورد آتشكده ها اين است كه شكل و بناي آن ها در همه جا يكسان است و معمولاً هر آتشكده 8 درگاه و چند اتاق 8 گوشه دارد و آتشدان در وسط بنا واقع است.
البته تعداد آتشكده‌ها بسيار است و تأسيس آنها به زمان خيلي پيش از ظهور زرتشت، يعني زمان پيشداديان مي‌رسد.
به محافظ آتشكده هيربد مي گويند.در ميان آتشكده‌هاي ايران سه مادر آتشكده بودند كه طبقات مختلف مملكت آتشكده‌هاي شهرها و ديه‌ها و حتي خانه‌هاي خود را از آنها فروزان مي‌ساختند و آن سه عبارت از:
1-آذرفرنبغ
2-آذرگشنسپ
3-آذربرزين مهر
مورد اول يعني آذر فرنبغ، اختصاص به موبدان داشت و محل آن درباريان پارس در نيمه راه بين بندرعباس و دارابگرد بود.
دومي يعني آذر گشنسپ،ويژه پادشاهان و آرتشتاران و بزرگان بود و محل آن در شهر شيزياگنزك در كنار درياچه اورميه بود كه خرابه‌هاي آن اكنون در ده بهرام، در نزديكي تكاپ ديده مي‌شود.
و آخري يعني آذربرزين مهر: نيز آتشكده كشاورزان و پيشه‌وران بود و در كوه‌هاي ريوند در شمال‌غربي نيشابور قرار داشت. اين آتشكده‌ها و آتشكده‌هاي ديگر پس از اسلام به تدريج از ميان رفتند.
معرفي آتشكده هاي ايران
آتشكده اصفهان
در غرب شهر اصفهان آتشكده آتشگاه قرار دارد و در مسير اصفهان - نجف آباد در نزديكي منارجنبان بر فراز تپه‌اي سنگي و كم ارتفاع جاي گرفته است. آتشگاه اصفهان جزو سه اثر قديمي به جا مانده از دوران باستان و از نظر بزرگي سومين اثر موجود در شهر اصفهان است و يكي از 7 آتشكده بزرگ ايران در زمان قباد ساساني مي‌باشد.
آتشكده كوچه بيوك يزد
آتشكده كوچه بيوك يزد مربوط به دوران قاجار است و در يزد، محله كوچه بيوك واقع شده است. كوچه بيوك يكي از محلات زرتشتي نشين مركز يزد بوده كه در گذشته خارج شهر قرار داشته است. درب مهر اين محله كهن بوده و قدمتي 400ساله دارد.
آتشكده كركويه در سيستان و بلوچستان
در غرب روستاي خمك و هشت كيلومتري تپه منطقه شهرستان و در ميان زمين‌هاي باتلاقي سيستان و نزديك مرز ايران با افغانستان آتشكده كركويه قرار دارد. اين آتشكده از جمله آثار تاريخي و قديمي استان سيستان و بلوچستان است.
طبق توصيفات مورخان اسلامي، اين اثر تاريخي داراي دو قبه بزرگ و بر هر قبه شاخي چون شاخ گاوي بزرگ ساخته بودند و آتشگاه در زير آن دو قبه قرار داشت. اين آتشكده تا قرن ۱۷ هجري كه قزويني آن را وصف كرده است بسيار خرم و زيبا بوده است.
آتشكده اي در تهران با نام تخت رستم
در نزديكي شهريارآتشكده اي با نام تخت رستم در بخش جوفين قرار دارد و اين آتشكده در دوران ساساني و براي انجام مراسم آتش؛ كه فقط موبدان زرتشتي بدان راه داشته‌اند، ساخته شد. البته طي سال‌هاي اخير نيز در دامنه شرقي تخت رستم يك محوطه باستاني در حدود 10 هكتار شناسايي شده است.
آتشكده آذرخش در فارس
در شش كيلومتري شهرستان داراب ،آتشكده آذرخش يا مسجد سنگي داراب در دل صخره كوه، كنده شده است.
به اعتقاد كارشناسان ،بناي اوليه مسجد سنگي مربوط به دوره ساسانيان است و در دوره اتابكان فارس، 652 هجري قمري، با تعبيه محراب و تغييراتي، به مسجد تبديل شده است. بناي مسجد، عبارت از محوطه صليبي شكلي است كه در اطراف آن، دورتادور، رواقي با جرز، ستون و دهانه‌هاي طاقدار قرار گرفته است.
آتشكده دارابگرد در فارس
اين آتشكده به فرمان اشو زرتشت ساخته شد. زرتشت به يستاف شاه فرمان داد تا آتش مقدس جمشيد شاه را كه مورد احترام وي بوده است بياورند. يستاف شاه اين آتش را در خوارزم پيدا كرد و به دارابجرد فارس آورد و اطرف آن را شهر زيبايي ساخت.
آتشكده آذرگشسب آذربايجان‌غربي
از مشهورترين و بزرگ‌ترين آتشكده‌هاي فلات ايران،آتشكده آذرگشسب است كه در آذربايجان غربي در 49 كيلومتري شمال شرق شهر تكاب قرار دارد.
معني اين آتشگاه اسب نر است و بر پايه افسانه‌هاي ايراني دليل نام گذاري اين است كه كيخسرو به هنگام گشودن بهمن دژ در نيم روز با تيرگي شبانه كه ديوان با جادوي خود پديد آورده بودند، روبرو شد.
براي مطالعه ادامه مطلب آشنايي با معروفترين آتشكده هاي ايران كليك كنيد.